Paylaşım Esaslı Yatırım Vekaleti Hk.

KARAR TARİHİ : 14.09.2023

KARAR NO : 73

TALEP ÖZETİ:

Ortaklığa dayalı katılma hesaplarına yatırılan paralar katılım bankalarının faaliyete başladığı günden bugüne tek havuzda toplanmakta, ilgili havuzdan yapılan fon kullandırım işlemlerinden elde edilen kar, oluşan birim hesap değeri çerçevesinde hesap sahiplerine dağıtılmaktadır. Geçmiş fon kullandırımlarından oluşan kâr ya da zarardan oluşan havuz getirileri piyasa koşullarının ulusal ve uluslararası gelişmelerden etkilendiği durumlarda, mevcut katılma hesabı havuzunun piyasa koşullarına gelme süresi 6-12 ay aralığında oluşmaktadır. Ortaklığa dayalı katılma hesapları için yeni havuzlar oluşturulmasına yönelik olarak katılım bankalarımız teknik ve mevzuat çalışmasını sürdürmekte olup, sürecin tamamlanmasının uzun zaman alabileceği öngörülmektedir. TCMB tarafından KKM ve DDM hesaplarının TL’ye dönüşüm sürecinin zarureti dikkate alınarak Danışma Kurulu Kararı çerçevesinde gerçek/tüzel kişi yatırım vekaletine dayalı katılma hesaplarının aşağıda belirtilen paylaşım kuralları çerçevesinde yapılmasının katılım finans ilke ve standartları çerçevesinde değerlendirilmesine yönelik Danışma Kurulu kararının tarafımıza iletilmesi hususunu bilgilerinize sunarız. 

• 1-Hesaplar kâr paylaşım esaslı olacak, ancak hesap ortaklığa değil yatırım vekaletine dayalı katılma hesabı olarak açılacaktır. 
• 2-Toplanan fonlar güncel kullandırım oranları üzerinden Bankaların Kredilerine İlişkin Yönetmeliğinin 19 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında sayılan fon kullandırma akitleri ile yapılan projelerden oluşacaktır. 
• 3-Fon kullandırım işlemlerinden elde edilmesi hedeflenen kâr ve bunun paylaşım oranları belirli olduğundan, müşteriye (yatırım vekaletine dayalı katılım hesabı sahibine) katılma hesabı tutarı üzerinden tahmini bir kâr oranı söylenebilecektir. 

Mevcut Yatırım Vekaleti Tip Sözleşmesinde yer aldığı şekliyle ana para veya kâr hususunda herhangi bir garanti verilmeyecek, fon kullandırım işlemlerinden kâr olması durumda kâr müşteriyle anlaşılan paylaşım oranı üzerinden gerçekleştirilecektir.

KARAR:

Talep özetinde ilgili hesabın yatırım vekaleti adıyla açılacağı belirtilse de açıklamalardan bunun ortaklığa dayalı bir hesap türü olacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla ortaklığın gerektirdiği; anapara ve/veya önceden belirlenmiş bir kâr garantisinin verilmemesi, sermayenin katılım bankacılığı fon kullandırım yöntemleriyle değerlendirilmesi, hesaba ilişkin sözleşmenin ortaklıklarla ilgili genel fıkhî şartlara uygun olarak hazırlanması ve gerçek kişiler için açılacak olan yatırım vekaletine dayalı katılma hesaplarının 25.08.2023 tarih ve 71 no.lu Danışma Kurulu kararında da yer aldığı gibi sadece KKM hesaplarından çıkanlara özgü ve bu kişilerin KKM hesaplarındaki tutarlar ile sınırlı olması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca uygulamaya koyulan KKM hesaplarından kademeli çıkış süreci ile kayıtlı olması ve söz konusu kararda yer alan diğer tüm şartlara riayet edilmesi kaydı ile böyle bir hesap türünün açılması katılım finansı ilke ve standartlarına uygundur. 

Bu durumda gerek mevcut gerekse yeni açılacak fon havuzlarında yer alan ve aynı kriterlere sahip katılma hesabı sahipleri arasında adaletin ve eşitliğin gözetilerek müşterilere aynı hakların sunulması, haksızlığa mahal vermeyecek tedbirlerin alınması, tüm hesap sahiplerinin bulundukları havuzlarla ve yeni açılacak havuzlarla ilgili doğru ve yeterli bir şekilde bilgilendirilmesi, bütün bu hususlarla ilgili gerekli kuralların titizlikle uygulanması ve denetlenmesi gerekir. 

Ayrıca yatırım vekâleti ile ortaklık sözleşmeleri birbirinden ayrı sonuçlar doğurduğundan taraflar arasındaki hukuki ilişkilerin karışmaması adına konuyla ilgili gerekli çalışmaların yapılarak ilgili hesap türünün ortaklık yöntemiyle açılması yönünde gayret gösterilmesi yerinde olacaktır.

En doğrusunu Yüce Allah bilir.