Teverruk Yöntemi ile Finanse Edilmesi Talep Edilen Hususlarda Kullanılabilecek Alternatif Finansman Yöntemleri

KARAR TARİHİ : 12.10.2023

KARAR NO : 77

TALEP ÖZETİ:

Katılım bankalarının 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na tabi merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idarelerden oluşan genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine çeşitli vesilelerle fon kullandırmaları gerekmektedir. Söz konusu kamu idarelerinin, güvenlik ve gizlilik tahtında gerçekleştirmesi gereken stratejik alımları için katılım bankalarının detaylı bilgi, belge, satıcı adı vb. gibi taleplerde bulunması ve fon kullandırma işlemini bir belgeye raptetmesi mümkün olamamaktadır. Hal böyle olunca söz konusu kamu idarelerine fon kullandıramamakta ve bu durum katılım bankaları için prestij kaybına neden olmanın yanı sıra mevduat bankaları ile rekabet imkanlarını da kısıtlamaktadır. Diğer taraftan, anılan sınırlamanın kamu idarelerini de kapsaması, yukarıda belirtilen alımlarda sağlamaları gereken güvenlik ve gizlilik nedeniyle kamu idarelerini faizli işlemlere ve bankalara mecbur bırakmaktadır. 

Bu sebeplerle, yukarıda zikredilen Teverruk Standardı'nın 2.4. maddesindeki " ... klasik teverrukun uygulanmasını mümkün kılan düzenlemeler yapılana ya da alternatif meşru yöntemler geliştirilene kadar sadece fon kullandırma sonucu oluşup ödeme güçlüğü çekilen borçları yapılandırma ve katılım bankasının likidite ihtiyacını giderme amacıyla müracaat edilebilir." şeklindeki istisnalara, 5018 sayılı Kanun eklerindeki cetvellerde sayılan kamu idarelerine kullandırılacak fonlarla sınırlı olacak bir istisna daha ilave edilmesi hususunun Danışma Kurulu tarafından değerlendirilmesini, 

Bilgilerinize sunarım. 

KARAR:

Gerek talep özetinden gerekse ilgili taraflarla yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler doğrultusunda kamu kuruluşlarının fon taleplerinin teverruk yöntemiyle değil aşağıda zikredilen şekillerde karşılanmasının mümkün olduğu değerlendirilmiştir:

• Nakit finansmanına dayalı işlemler için enflasyona endeksli karz verilebilir.
• Süreçleri takip edilebilen mal ve hizmet alımına yönelik fon talepleri, şart ve süreçlerine riayet ederek yapılan murabaha, istisna‘(eser sözleşmesi) vb. işlemler ile karşılanabilir.
• Devlete ait güvenlik, gizlilik, genel güvenlik vb. sebeplerle, ilgili kamu kuruluşunun bilgi ve belge paylaşamaması zarureti nedeniyle süreçleri takip edilemeyen mal ve hizmet alımına yönelik fon talepleri, her işlem özelinde bu zaruretin belgelenmesi ve ilgili danışma komitesinin onayı alınmak suretiyle şartlarına uygun yapılacak yatırım vekaleti yoluyla karşılanabilir. Bunun dışında ayrıca mudarebe, müşareke vb. ortaklıklar ve enflasyona endeksli karz gibi yollar da kullanılabilir.

En doğrusunu Yüce Allah bilir.