Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları

KARAR TARİHİ : 19.02.2022

KARAR NO : 37

TALEP ÖZETİ:

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (Yuvam) Hesapları Hakkında Tebliğ" ve bu Tebliğe ilişkin yayımlanan Uygulama Talimatı’nın 4 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında aşağıdaki hüküm yer almaktadır: 

(3) YUVAM hesaplarına dönüştürülen döviz tutarları üzerinden vade gruplarına göre aşağıda belirlenen oranlarda hesaplanan ilave getiri Türk lirası olarak 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası kapsamında Merkez Bankasınca ödenir. Belirtilen oranlar yıllık getiri oranlarını göstermektedir. 

• 3 Ay Vadeli: %0 
• 6 Ay Vadeli: %1 
• 12 Ay Vadeli: %1,50 
• 24 Ay Vadeli %2 

Söz konusu madde hükmüne istinaden belirlenen vadede para tutan müşterilere TCMB tarafından ödenmek üzere sabit bir getiri taahhüdü bulunmaktadır. Hesap sahibine ödenecek olan belirli getiri oranlarının katılım bankacılığı ilke ve standartlarına uygunluğunun değerlendirilmesi.

KARAR:

01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, Merkez Bankasının 2022/7 sayılı “Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında Tebliğ”i çerçevesinde açılan katılma hesaplarına döviz yatıran müşteriler, döviz bozdurma işlemini katılım bankasıyla gerçekleştirmekte, bu işlemden elde ettiği TL’yi söz konusu hesaba yatırarak katılım bankasıyla ortaklık ilişkisi kurmaktadır. Daha sonra katılım bankası, müşteriden elde etmiş olduğu dövizi Merkez Bankasına satarak TL’ye çevirmektedir. Bu işlemde müşteri dövizini katılım bankasına satmakta ve elde ettiği TL’yi katılım bankasındaki YUVAM katılma hesabına yatırmaktadır. Böylece katılım bankası ile bu hesap üzerinden bir ortaklık kurulmaktadır. Müşteri ile katılım bankası arasında kurulan bu ortaklıkta katılım bankası müşteriye anapara ve kâr noktasında herhangi bir garanti vermemektedir. Bu hesaplara yönelik, Merkez Bankasının taahhüt etmiş olduğu kur farkı ve belirli şartların gerçekleşmesi halinde gündeme gelecek olan ilave getiri ise müşterinin katılım bankasıyla kurmuş olduğu ortaklığın tarafı olmayan üçüncü bir tarafın hibesi olarak değerlendirilebilir. Öte yandan Danışma Kurulu, 06.01.2022 tarih ve 33 no.lu Kur Korumalı TL Katılma Hesapları ile ilgili kararında üçüncü bir taraf olarak değerlendirdiği Merkez Bankasının kâr ile döviz kuru arasındaki farkı ödemesini faiz olarak değerlendirmemiştir. Üçüncü bir taraf olarak kabul ettiğimizde Merkez Bankasının kamu maslahatını gözeterek müşterilere kurdan kaynaklı getiri kaybını taahhüt etmesi ile belirli şartların gerçekleşmesi halinde gündeme gelecek ilave bir getiri taahhüdünde bulunması arasında bir farkın bulunmadığı düşünülmektedir.

En doğrusunu Yüce Allah bilir.