Müstahsil İşlemlerinde Çifte Vekalet Kullandırılması

KARAR TARİHİ : 12.10.2023

KARAR NO : 76 

TALEP ÖZETİ:

Çifte vekalet uygulaması hakkında Murabaha Standardının 2.8.1 Maddesi aşağıdaki gibidir; 

2.8.1. “Katılım bankasının murâbaha konusu malı bizzat kendisinin satın alması ve eğer vekili vasıtasıyla alacaksa bu vekilin, katılım bankasının o malı daha sonra satacağı nihaî müşteri dışında üçüncü bir kişi olması asıldır. Bu hükmün uygulanma imkânı olmadığı durumlarda müşteriye sadece alım vekâleti verilebilir. Her iki halde de malın nihaî müşteriye satışı banka tarafından yapılmalı ve mal bedeli de ilk satıcıya yine banka tarafından ödenmelidir.” 

İlgili maddenin gerekçesinde şu ifadelere yer verilmiştir; “..Ancak, katılım bankasının müşteriye hem malı ilk satıcıdan satın alması hem de banka adına satın alınmış bu malı kendisine satması için vekâlet vererek çifte vekâlet yoluyla işlem yapması, katılım bankacılığı ilkelerine uygun görünmemektedir..” 

Diğer taraftan, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen Satım Yöntemleri ile Fon Kullandırma İşlemlerinde Mal Bedelinin Müşteri Hesabı Aracılığıyla Ödenebileceği Durumlara İlişkin Usul ve Esaslarda müstahsil süreci aşağıdaki gibi açıklanmıştır. 

4. Mal alımının birden fazla müstahsilden yapılması 

Yukarıdaki düzenlemelerde çifte vekalet uygulaması uygun görülmemiştir. Ancak müstahsil işlemleri doğası gereği çifte vekalet olmadan gerçekleştirilememektedir. Bunun nedenleri arasında aşağıdaki hususlar sayılabilir; 

Yukarıda sayılan nedenlerden dolayı çifte vekalet uygulamasının “sadece müstahsil işlemleri için” yeniden değerlendirilmesi hususunu bilgilerinize sunarız. 

KARAR:

Söz konusu gerekçeler çifte vekaleti zaruri hale getirecek düzeyde görülmemektedir. İletişim ve ulaşım imkanlarının gelişmişliği bir yana, banka adına alınan malın, alındığı yerde ve zamanda hemen satımı zarureti de bulunmamaktadır. Kaldı ki mevcut iletişim imkanları, alımı takiben bankanın derhal bilgilendirilmesini ve bankanın yine çok kısa süre içerisinde yeni bir işlem yapmasını mümkün kılmaktadır. Bu sebeple katılım finansı ilke ve standartları açısından uygun olmayan çifte vekalet uygulamasının gündeme alınması isabetli değildir.

En doğrusunu Yüce Allah bilir.